نقش سیاسی نظامی سپهبد تیمور بختیار در حکومت محمدرضا شاه پهلوی (1340-1332 ش)

thesis
abstract

این رساله که شیوه تحقیق آن کتابخانه ای و سند پژوهی است شامل چهار فصل می باشد ؛تاریخچه زندگی بختیار تا سال 1332؛ ؛بختیار و کودتای 28 مرداد تا تاسیس ساواک؛ و ؛بختیار از تاسیس ساواک تا تبعید به خارج؛ و ؛بختیار از تبعید و ترور؛ پرسش های این پژوهش عبارتند از: آیا سپهبد بختیار بعد از کودتای 28 مرداد در تثبیت حکومت پهلوی نقش موثری ایفا نمود؟ آیا در شکل گیری ساواک، بختیار نقش اساسی داشته است؟ آیا خصوصیات فردی بختیار جسارت، درایت سیاسی و ... در رسیدن او به قدرت مهم بوده اند؟ آیا بر کناری از ریاست ساواک او را به سمت فعالیت های براندازی علیه رژیم پهلوی کشاند؟ آیا ترور بختیار در عراق کار ساواک بوده است؟ در این رساله زندگی سیاسی نظامی سپهبد تیمور بختیار از تولد او در سال 1292 تا ترور وی در سال 1349 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و پس از بررسیهای بعمل آمده، نگارنده به نکات ذیل دست یافته است: پیشینه قومی و خصوصیات فردی بختیار از جمله درایت سیاسی وی در رسیدن او به قدرت نقش بسیار مهمی داشته اند. بختیار بعد از کودتای 28 مرداد تا 1340 در سمت هایی فرماندار نظامی تهران و ریاست ساواک با سرکوب شدید گروههای مخالف رژیم پهلوی از جمله حزب توده، فداییان اسلام و جبهه ملی در بازگردانیدن و تثبیت حکومت پهلوی برای یک دوره بیست و پنج ساله دیگر نقش اساسی ایفا نمود. با توجه به اینکه هسته اولیه سازمان اطلاعات و امنیت در فرمانداری نظامی تهران شکل گرفت، بختیار در تاسیس و توسعه ساواک نقش اساسی بر عهده داشت و به همین خاطر به پدر سازمان اطلاعات و امنیت کشور معروف گردید. در پایان دهه سی بعد از روی کار آمدن کندی، آمریکاییها به این نتیجه رسیدند که برای حفظ حکومتهای دست نشانده و منافع خود باید شیوه پلیسی و خفقان را در کشورهای تحت سلطه خود را از بین برده و فضای سیاسی باز تری ایجاد نمایند. در نتیجه بختیار که بعنوان یک چهره خشن و منفور نزد مردم شهرت یافته و قدرت طلبی اش برای شاه نیز مخاطره آمیز بود از ریاست ساواک بر کنار شد. بختیار که فردی جاه طلب بود و به هیج چیز جز پست و مقام نمی اندیشید. بعد از بر کناری او از ریاست ساواک تنها بخاطر اینکه به پست های مورد علاقه اش یعنی ریاست ستاد ارتش و نخست وزیری دست نیافت به مخالفت و مقابله با شاه پرداخت، و نهایتا ناکامی اش در قدرت طلبی به دامن حاکمان عراق پناه برد و در عراق تشکیلاتی بنام جنبش آزادیبخش ملت ایران ایجاد نمود. اما اعمال گذشته اش در سرکوبی گروههای سیاسی مخالف رژیم پهلوی باعث شد که هیچکدام از آن گروهها حاضر به همکاری با او علیه شاه نشوند و ساواک توانست در تشکیلات وی نفوذ نموده و در فرصت مناسب بختیار را به قتل برساند و به دردسرهای او علیه شاه خاتمه دهد.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

نقد و بررسی زندگی سیاسی- نظامی سپهبد تیمور بختیار و نقش وی در تحولات حکومت پهلوی دوم

حکومت پهلوی دوم با در اختیار داشتن افرادی چون تیمور بختیار و استفاده از توانمندی­های آنها در رأس مدیریت ارگان­های امنیتی و اطلاعاتی، سعی در کنترل وسرکوبی مخالفین و همچنین تقویت حکومت خود داشت. سپهبد تیمور بختیار به عنوان اولین رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) در یک دوره­ی شش ساله، پایه­گذار یک سیستم اطلاعاتی- امنیتی گردید که در طول سال­های 1355 تا 1335 هـ.ش به عنوان سازمانی منسجم و سرکو...

full text

شیعه و حکومت (مطالعۀ موردی: مواضع روحانیون شیعه در برابر حکومت محمدرضا پهلوی، 1340 - 1357)

شیعه، به طورکلی حقانیت و مشروعیت حکومت‌ها را براساس اعتقادش به اصل امامت نفی می‌کند. اما فقدان مشروعیت حاکمان در اندیشۀ شیعه، لزوما به مبارزه و شورش فعال علیه حاکمان نینجامیده است. سؤال مقاله، این است که نحوۀ تعامل و مواجهۀ عملی روحانیان با حکومت در بازۀ زمانی 1340-1357، به چه صورتی بوده‌است؟ برای پاسخ دادن به این پرسش، از روش تاریخی تفسیری بهره‌گیری شده و تلاش گردیده از طریق مطالعۀ اسناد و مدا...

full text

پهلویسم: ایدئولوژی رسمی دولت محمدرضا پهلوی در دهه‌های 1340 - 1350 ش.

هدف: هدف از پژوهش حاضر تحلیل ایدئولوژی دولت در عصر پهلوی دوم است، این که این ایدئولوژی از کدام بنیادها و عناصر اساسی شکل گرفت و کارکردهای بنیادین آن تا چه حد در زمینۀ بازآفرینی مشروعیت حکومت از توفیق برخوردار بود. روش/ رویکرد پژوهش: این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و بر پایۀ منابع کتابخانه‌ای، موضوع را مورد بررسی قرار داده است. یافته‌ها و نتایج: یافته‌ها نشان می‌دهد که در دهۀ چهل و پنجاه، حکومت، ...

full text

تحلیل نگرش محمدرضا شاه پهلوی به حکومت­گری، طبقات و جریان­های پرنفوذ اجتماعی (از 1332 تا 1355)

          مقاله حاضر درصدد تحلیل نگرش محمدرضا شاه پهلوی به حکومت‌گری، طبقات و جریان‌های پرنفوذ اجتماعی در دوره پس از کودتای 28 مرداد است. محدوده تاریخی تحقیق سال‌های 1332 تا پایان 1355ه.ش را در بر می‌گیرد. پیش فرض نظری طرح چنین موضوعی این است که نگرش شاه پیوندی دیالکتیکی با شرایط سیاسی و اجتماعی زمانه او داشته است . چارچوب نظری این پژوهش بر مبنای آراء همایون کاتوزیان در نظریه استبداد ایرانی صور...

full text

تاریخ در قاب تمبرهای دورۀ نخست حکومت محمدرضا پهلوی (26/6/1320-28/5/1332) با تکیه بر آمار

هدف: تمبر کوچکترین سند رسمی کشور و اوراق بهاداری است که دیدگاهِ حاکمان سرزمین را تا دوردست‌ها می‌برد. این پژوهش با هدف شناخت نقش تمبر در دورۀ نخست حکومت پهلوی دوم و میزان انعکاس افکارِ حکومتی در آن انجام شده‌است. تلاش شد تا نقش تاریخی تمبر به‌عنوان روایتگر مصوّر تاریخ و فرهنگ جامعه، و ذهنیت حکومت نسبت به دوره‌های تاریخی ایران به چالش کشیده شود. روش/رویکرد: موضوع مقاله با تکیه بر روش میدانی-تحلیلی...

full text

نقش گروه قرااوناس در تعاملات سیاسی و نظامی حکومت تیموریان

قرااوناس از گروه‌های حاضر در عصر تیموریان بودند. این گروه تلاش می‌کردند با ایفای نقش سیاسی و نظامی در معادلات حکومت وقت و پیشبرد اهداف تیموریان، در تاریخ آن دوران نامی برای خود دست‌وپا کنند. قرااوناس‌ها به علت جنگاوری و شجاعتی که داشتند، همانند برخی قبایل اصلی ترک و مغول، پیش از تیموریان در حیات سیاسی الوس جغتای نقش پررنگی بازی می‌کردند. با این حال، مسئله مهم این بود که باوجود اهمیت ذاتی این گر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023